Ultrasonografię jako badanie obrazowe wprowadzono do medycyny na przełomie lat 60/70 XX wieku. Pierwotnie stosowana jako metoda badania guzów sutka, później pęcherzyka żółciowego i nerek, a następnie wykorzystywana w medycynie prenatalnej w okresie rozwoju wewnątrzmacicznego płodu.
Podstawowe badanie USG w ciąży odbywa się w prezentacji dwuwymiarowej. Jest to tzw. USG 2D. USG dwuwymiarowe umożliwia obserwowanie przekroju wnętrza macicy i zarysów ciała płodu wraz z obrazem jego narządów wewnętrznych. Badanie USG jest wykorzystywane do oceny rozwoju prawidłowości przebiegu ciąży oraz wykrycia ewentualnych wad rozwojowych płodu i struktur anatomicznych łożyska oraz ilości wód płodowych. Aparaty USG nowej generacji umożliwiają również ocenę przepływu krwi przez naczynia krwionośne matki i płodu – jest to tzw. USG dopplerowskie.
W trakcie ciąży zalecane jest przeprowadzanie trzykrotnie badania USG, między 11. a 14. tygodniem ciąży (badanie w kierunku stwierdzenia wad rozwojowych płodu oraz prawidłowego rozwoju mózgu „efekt motyla”), między 18. a 22. tygodniem (tzw. „badanie połówkowe” – określa prawidłowy rozwój narządów wewnętrznych, wykrywanie ewentualnych wad serca płodu, określa wiek płodu i przybliżoną datę porodu) oraz badanie między 28. a 32. tygodniem ciąży (na podstawie pomiarów wielkości płodu aparat USG jest w stanie określić masę płodu oraz przebieg porodu). Badanie umożliwia również poznanie przez rodziców płci dziecka jeszcze przed jego narodzeniem.
USG 3D to USG trójwymiarowe, umożliwiające zobaczenie twarzy i ciała dziecka przez rodziców prawie tak, jak widoczne byłyby na zdjęciu. Wielu psychologów uważa, że USG 3D przyczynia się do wytworzenia wcześniejszej silnej więzi emocjonalnej między przyszłymi rodzicami a dzieckiem, szczególnie wzmacnia poczucie związku matki z nienarodzonym dzieckiem. USG trójwymiarowe pozwala uzyskać obraz dziecka – zrozumiały dla obserwującej badanie kobiety ciężarnej i jej partnera. Trójwymiarowe USG w ciąży rejestruje obraz przestrzenny całego płodu.
Obrazowanie trójwymiarowe ma duże znaczenie w diagnostyce niektórych chorób genetycznych i wad wrodzonych u dziecka. W USG 3D bardziej dokładna i powtarzalna niż w 2D jest także ocena przezierności karkowej płodu, która służy diagnostyce rozszczepu kręgosłupa, można również wykryć rozszczep podniebienia.
Tak zapisany obraz nienarodzonego dziecka stanowi dla przyszłych rodziców unikalną pamiątkę.
